Koronawirus a wynagrodzenie za przestój

Renata Robaszewska        27 marca 2020        Komentarze (0)

Coraz częściej koronawirus wymusza przestój. Pracownicy, dla których nie jest praca zdana, obawiają się zamknięcia ich zakładów pracy. Pytają o wynagrodzenie za przestój.

Co to jest przestój

Jeśli pracownik był gotowy do wykonywania pracy, ale doznał przeszkód dotyczących pracodawcy, dochodzi do przestoju. Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią.

Jeżeli przestój nastąpił z winy pracownika, wynagrodzenie nie przysługuje. Pracodawca może na czas przestoju powierzyć pracownikowi inną odpowiednią pracę, za której wykonanie przysługuje wynagrodzenie przewidziane za tę pracę. Nidy nie niższą jednak od podstawowego wynagrodzenia za przestój. Jeżeli przestój nastąpił z winy pracownika, przysługuje mu wyłącznie wynagrodzenie przewidziane za wykonaną pracę.

W czasie przestoju pracownik pozostaje do dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub innym ustalonym miejscu. Przestój nie występuje, w czasie gdy pracownik jest skierowany do innej pracy lub wykonuje ja zdalnie ( Koronawirus, procedury pracy zdalnej).

Koronawirus, wynagrodzenie, przestójkoronawirus wynagrodzenie przestój

Koronawirus jest zdarzeniem niezależnym od woli pracodawcy i pracownika. Nie jest jednak zdarzeniem zawinionym przez pracodawcę. Stąd wystąpiły wątpliwości, czy może być on przyczyną przestoju. Może być jednak uważany za uzasadnienie postoju w rozumieniu kodeksu pracy. Jak wskazano w komunikacie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społeczne:

 

Należy bowiem uznać, że konieczność zamknięcia zakładu pracy w celu przeciwdziałania COVID-19 będzie przyczyną dotyczącą pracodawcy – mimo, że będzie to przyczyna niezawiniona przez pracodawcę (podobnie jak odcięcie prądu w mieście w tym również w zakładzie pracy co uniemożliwia pracę, powódź która zalała zakład pracy itp.).

Wynagrodzenie za przestój

Wynagrodzenie za postój, wbrew powszechnemu przekonaniu, nie ma w większości przypadków zasadniczego przełożenia na obniżenie wynagrodzenia. Mylne jest twierdzenie, że prowadzi do obniżenia pensji do 60%.

Więcej na temat wynagrodzenia w sytuacji przestoju we wpisie: Wynagrodzenie wynikające z osobistego zaszeregowania.

Wciąż czekamy na konkretne rozwiązania tarczy antykryzysowej. Ze wstępnych przekazów wynika, iż umożliwi ona dopłaty do wynagrodzeń dla pracowników w okresie przestoju.

Wynagrodzenie wynikające z osobistego zaszeregowania

Renata Robaszewska        27 marca 2020        Komentarze (0)

W związku z brakiem zleceń oraz zmniejszeniem dochodów w związku z kornoawirusem wiele firm myśli o wstrzymaniu pracy. Takie działanie to tzw. przestój. Krąży wiele mitów na temat oszczędności, jakie niesie za sobą to rozwiązanie.

Więcej na temat przestoju w naszym kolejnym wpisie.

Wynagrodzenie za przestój

Zgodnie z art. 81 kodeksu pracy: Pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania – 60% wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.

Wynagrodzenie za przestój nie należy się, jeśli został on zawiniony przez pracownika.

Co to jest wynagrodzenie wynikające z osobistego zaszeregowania?

Wiele Waszych pytań dotyczy rozumienia pojęcia „wynagrodzenie wynikające z osobistego zaszeregowania”. Na ten temat trwały spory w doktrynie i orzecznictwie. Warto jednak opierać się w tym zakresie na uchwale Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2007 r. (II PZP 4/07)  zgodnie z którą wynagrodzenie wynikające z osobistego zaszeregowania to stawka wynagrodzenia zasadniczego ustalona przez strony w umowie o pracę. Powtórzono to w kolejnym wyroku Sądu Najwyższego z 22 czerwca 2011 r. (II PK 3/11).

Jednym słowem wynagrodzenie wynikające z osobistego zaszeregowania to tzw. „goła pensja”. Wypłata bez dodatków i premii.wynagrodzenie według osobistego zaszeregowania

Kiedy możliwa obniżka do 60% wynagrodzenia?

Pracodawcy pytają, czy w związku z przestojem mogą obniżyć wynagrodzenia do 60%. Odpowiedź na to pytanie jest zasadniczo negatywna.  Jeśli w umowie o pracę wpisano miesięczne wynagrodzenie lub stawkę godzinową, należy je wypłacić.

Kiedy więc dochodzi do wypłaty wynagrodzenia liczonego jako 60% wynagrodzenia miesięcznego? A więc będzie to możliwe właściwie tylko wtedy, gdy wynagrodzenie ustalone jest jako prowizyjne lub akordowe.

Dokładnie taki wniosek wynika ze stanowiska PIP z dnia 12 marca 2020 r.

Zmniejszone koszty pracownicze

Pracodawcy pytają nas również o zasiłek opiekuńczy oraz urlopy bezpłatne. Dodatkowo wciąż czekamy na ostateczny kształt tarczy antykryzysowej.

Zasiłek opiekuńczy a niania

Renata Robaszewska        21 marca 2020        Komentarze (0)

KORONAWIRUS A ZASIŁEK OPIEKUŃCZY – NIANIA NIEOBECNA

PRACOWNIKU PAMIĘTAJ, GDY JEST NIEOBECNA NIANIA, BABCIA (DZIADEK), CZY CIOCIA Z UWAGI NA KORONAWIRUS NIE PRZYSŁUGUJE CI ZASIŁEK OPIEKUŃCZY

Od 12 marca dzieci nie uczęszczają do żłobków, przedszkoli i szkół. MEN zawiesiło do 12 kwietnia 2020 r. zajęcia dydaktyczno-wychowawczych w przedszkolach, szkołach i innych placówkach oświatowych.

Zasiłek opiekuńczy a babcia

Nie wszystkie dzieci pozostają pod zorganizowaną, zinstytucjonalizowaną opieką. Niektórymi z nich w czasie pracy rodziców opiekują się członkowie rodziny. W polskich warunkach to najczęściej babcie i ciocie lub dziadkowie.

Specustawa przewiduje dodatkowy zasiłek opiekuńczy dla rodziców dzieci do 8 roku życia, którzy nie wykonują pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem. Takim rodzicom przysługuje przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Zasady na jakich przyznawany jest dodatkowy zasiłek opiekuńczy omówiliśmy we wpisie: Koronawirus a zasiłek opiekuńczy.

Osobami szczególnie narażonymi na zachorowania na koronawirusa są seniorzy. Zaleca się im pozostanie w domu i ograniczenie kontaktów społecznych. Z drugiej strony to właśnie dzieci uznawane są potencjalne źródło zakażenia.

Niemniej w sytuacji, gdy babcia pozostanie w domu, rodzicom nie przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Jasnym jest, że w takiej sytuacji to nie zamknięcie placówki oświatowej wpływa na konieczność osobistej opieki nad dzieckiem.

Zasiłek opiekuńczy a niania

Pytanie również, czy dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje rodzicowi, który zatrudnia nianię w ramach umowy uaktywniającej.  W tym wypadku odpowiedź jest również negatywna. Nieobecność niani spowodowana zabezpieczeniem się przed koronawirusem, nie jest równoznaczna z zamknięciem instytucji dydaktyczno-wychowawczej. Niania to nie to samo co instytucja żłobka, czy przedszkola. Jej nieobecność nie spełnia, wiec wymaganej przesłanki zamknięcia tego typu placówki.

W takiej sytuacji rodzicom nie przysługuje zasiłek opiekuńczy na zasadach ogólnych (do 60 dni w roku kalendarzowym. Niemniej istnieje wyjątek. Jeżeli niania z uwagi na stan zdrowia otrzyma zwolnienie lekarskie i nie może zająć się dzieckiem, rodzicowi będzie przysługiwał zasiłek na zasadach ogólnych.

Z oczywistych względów ten wpis nie dotyczy osób, którzy swoje nianie zatrudniają w tzw. szarej strefie.

Koronawirus a zasiłek opiekuńczy

Renata Robaszewska        21 marca 2020        Komentarze (0)

KORONAWIRUS A ZASIŁEK OPIEKUŃCZY W ZWIĄZKU Z OPIEKĄ NAD DZIEĆMI W CZASIE ZAMKNIĘCIA PRZEDSZKOLI I SZKÓŁ

PRACOWNIKU PAMIĘTAJ, ŻE ZASIŁEK OPIEKUŃCZY PRZYSŁUGUJE JEDYNIE NA DZIECI, KTÓRE NIE SKOŃCZYŁY JESZCZE 8 ROKU ŻYCIA

Od 12 marca 2020 r. dzieci nie uczęszczają do szkół i przedszkoli. Wynika to z zawieszenia przez Ministerstwo Edukacji Narodowej zajęć dydaktyczno-wychowawczych. MEN przedłużył ten stan do 12 kwietnia 2020 r.

Koronawirus a zasiłek opiekuńczy

Specustawa w art. 4 ust. 1 przewiduje, że w przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły z powodu COVID-19, ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem, o którym mowa w art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z 25.6.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 645 ze zm.) przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy za okres nie dłuższy niż 14 dni. Ponadto dodatkowy zasiłek opiekuńczy przyznawany jest w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 266) i nie wlicza się do okresu, o którym mowa w art. 33 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy zasiłkowej, tj. do 60 dni w roku kalendarzowym.

Zasady przyznawania dodatkowego zasiłku

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy:

  • przysługuje rodzicowi objętemu ubezpieczeniem chorobowym. Może z niego skorzystać pracownik, osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą oraz zleceniobiorca objęty ubezpieczeniem,
  • przysługuje przez okres do 14 dni,
  • obejmuje opiekę nad dzieckiem do ukończenia przez nie 8. roku życia. Decydująca jest tu data urodzin dziecka a nie rocznik. Z zasiłku skorzystacie do dnia poprzedzające 8 urodziny dziecka,
  • przyznawany jest według zasad i w trybie przewidzianym dla „zwykłych” zasiłków opiekuńczych,
  • okres jego pobierania nie podlega wliczeniu do okresu 60-dniowego rocznego pobierania „zwykłych” zasiłków opiekuńczych,
  • jeśli oboje rodzice dziecka pracują, to o dodatkowy zasiłek opiekuńczy może wystąpić jedno z nich. Jeśli jedno z rodziców wykonuje pracę zdalną, drugie może korzystać z zasiłku. Rodzic pracujący zdalnie, to wciąż osoba wykonująca obowiązki zawodowe. Więcej o pracy zdalnej przeczytasz we wpisie Koronawirus, procedury pracy zdalnej
  • jeżeli oboje rodzice pracują, to mogą też podzielić się opieką nad dzieckiem w ramach limitu 14 dni.

Dodatkowy zasiłek  opiekuńczy przysługuje rodzicom łącznie przez 14 dni, niezależnie od liczby dzieci wymagających opieki.

Zasiłek opiekuńczy przysługuje Ci również, jeśli wykonujesz pracę zdalną.

Jak uzyskać dodatkowy zasiłek

O chęci skorzystania z prawa do zasiłku pracownik powinien poinformować swojego pracodawcę, zleceniobiorca – swojego zleceniodawcę, a osoba prowadząca działalność pozarolniczą – bezpośrednio ZUS o skorzystaniu z prawa do dodatkowego zasiłku, poprzez złożenia odpowiedniego oświadczenia, którego wzór można pobrać na stronie internetowej ZUS. Tak więc nie ma konieczności wypełniania wniosku Z-15a.

Zasady wypłaty dodatkowego zasiłku

Zasiłek opiekuńczy jest wypłacany za każdy dzień sprawowania opieki. Zasiłek opiekuńczy oraz dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługują z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Oznacza to, że zasiłki nie obciążają funduszu pracodawców. Nawet jeżeli pracodawca wypłaca zasiłek (w przypadku gdy jest do tego zobowiązany), wypłacone kwoty rozlicza  z ZUS.

Czy zasiłek opiekuńczy przysługuje osobie, której niania nie przychodzi do pracy, przeczytacie w następnym wpisie: Zasiłek opiekuńczy a niania.

Koronawirus a urlop

Renata Robaszewska        19 marca 2020        Komentarze (0)

Zagrożenia związane z rozprzestrzenianiem się koronawirusa stawiają przed nami wszystkimi nowe wyzwania w biznesie. Obawy o dalszy los zakładów pracy mają pracownicy i pracodawców. Od tygodnia pytacie nas, czy wobec wyraźnego spowolnienia receptą na koronawirus jest urlop pracowników. Czy w obliczu obawy związanej z rozprzestrzenianiem się epidemii pracodawca może wysłać pracownika na przymusowy urlop?

„Urlop na koronawirus” tylko za zgodą pracownika

Koronawirus urlopZgodnie z obowiązującymi przepisami prawa Pracodawca nie może jednostronnie narzucić pracownikowi wykorzystania urlopu wypoczynkowego ani skierować na urlop bezpłatny, z powodu zmniejszenia zleceń. Jeśli Pracownik i Pracodawca zgodzą się co do urlopu, mogą ustalić rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego. Pracownik może też zawnioskować o urlop bezpłatny. Jednak Pracownik nie może być o tego zmuszony. Wynika to stąd, że obowiązujące przepisy umożliwiają skorzystanie z urlopu wypoczynkowego, czy bezpłatnego, ale tylko za wyraźną zgodą Pracownika.

Co z zaległym urlopem?

W przypadku jednak zaległego urlopu wypoczynkowego, który nie został wykorzystany do 30 września następnego roku kalendarzowego, pracodawca ma prawo wysłać pracownika na zaległy urlop – nawet bez jego zgody – również w okresie epidemicznego zagrożenia koronawirusem.

Jeśli pracownik nie musi świadczyć pracy w zakładzie pracy, warto pomyśleć o wprowadzeniu systemu pracy zdalnej. Więcej na ten temat we wpisie „Procedury pracy zdalnej”.

Rząd zapowiada tarczę antykryzysową, który zawierać ma programy ochrony pracowników i przedsiębiorców. Mamy nadzieję, że pomoże on przetrwać ten trudny czas Pracodawcom i Pracownikom.

← Poprzednie wpisy

Następne wpisy →